Inspiracja

W  klimacie umiarkowanym, największa różnorodność bylin występuje w  ekosystemach łąkowych.
Łąka to zbiorowisko roślinne, tworzone przez byliny ze znacznym udziałem traw.
Niewiele pozostało już naturalnych łąk.
Znajdują się one  zwykle w trudno dostępnych dla ludzi terenach: wysoko w górach, na bagnach, itp.

Górskie szczyty na znacznych wysokościach pozostają niezalesione.

Narcissus poeticus subsp. radiiflorus 

Część z nich służyła i służy gospodarce pasterskiej, właśnie jako naturalne łąki.

Za łąki naturalne uznawane są hale wysokogórskie, występujące powyżej górnej granicy lasów oraz łąki zalewowe. Niektórzy zaliczają tu także stepy i murawy kserotermiczne.
Warunki, jakie tam panują nie sprzyjają zbiorowiskom leśnym, które pierwotnie zajmowały znaczne obszary Europy Środkowej.

Tuż obok pasących się krów

jeden z bardzo rzadkich gatunków goryczek - Gentiana pyrenaica- goryczka pirenejska

i ukwap dwupienny. 

Człowiek, zmieniając swój sposób życia - z koczowniczego na osiadły, wydzierał puszczy i lasom połacie ziemi pod działalność rolniczą.
Łatwiej dostępne tereny przekształcano w pola uprawne, trudniej dostępne służyły hodowli zwierząt- poprzez wypas i koszenie.
Przez tysiące lat działalność ta była ekstensywna. W ten sposób powstały stepy, prerie i inne bogate gatunkowo zbiorowiska łąkowe, gdzie z czasem ustaliła się równowaga biologiczna.

Z łąk czerpaliśmy nieograniczone bogactwo ziół. 

 Stłuczenia i siniaki leczyliśmy i leczymy okładami z arniki górskiej,

 zatrucia, zakażenia i ukąszenia np.: węża -  wężymordem czyli skorzonerą.

Wężymord górski- zwany czarnym korzeniem jest rośliną połonin, podobnie jak

Hieracium - jastrzębiec.

Hierax znaczy jastrząb
Jastrzębie według ludowych podań swój sokoli wzrok zawdzięczają sokowi mlecznemu tej rośliny.

Często występuje ona w miejscach dostępnych tylko dla ptaków.

 

W miarę upływu lat obserwuję ubożenie i kurczenie się naszego naturalnego środowiska, gubienie różnorodności.
Powodem tego według moich obserwacji, potwierdzających opinie naukowców jest
intensywne nawożenie i użytkowanie łąk, stosowanie herbicydów, środków ochrony, niekontrolowane zawłaszczanie użytków rolnych pod zabudowę, a wreszcie  brak  koszenia i wypasania łąk, jako efekt nieopłacalności produkcji rolnej.

Prowadzi  to do znacznych zmian warunków życia roślin, w tym ograniczenia dostępu do światła  i ginięcia wielu cennych gatunków.
Brak określonych roślin pociąga za sobą wymieranie owadów, w tym zapylających, jak trzmiele, pszczelinki- dla których  rośliny te stanowią pokarm- i tak dalej za łańcuchem pokarmowym  następują zmiany w świecie zwierząt.
Każde naruszenie gruntu - zniszczenie darni, prowadzić może do nieodwracalnych zmian. Gleba jest miejscem rozrodu wielu owadów i gadów, ale także ptaków i ssaków.

Obserwując górskie łąki, dostrzegamy, że

ostatnie 200 lat to okres bardzo intensywnych zmian w środowisku naturalnym.
Łatwiej można zrozumieć do czego prowadzi przemysłowa uprawa roli, która skupia się na uprawie roślin w monokulturach, gdzie niemożliwe już jest zachowanie równowagi biologicznej.
Jeszcze na początku XX wieku liczba ludności świata wynosiła około 2 miliardów, dzisiaj przekracza 7 .
Średnia gęstość zaludnienia w 2015 roku to 54 osoby na km² lądu.
Wzrastająca liczba ludności świata spowodowała, że największym zagrożeniem dla istnienia świata stał się - człowiek.... i jego potrzeby.
W tym wypadku trudno wytłumaczyć wzrostem liczby ludności i potrzebą zwiększenia produkcji żywności, porzucanie działalności rolniczej, przeznaczanie ziemi uprawnej pod zalesienia.
Szybkość niekorzystnych zmian jest zastraszająca, co  uwidacznia się zwłaszcza w miejscach, gdzie człowiek żyje z przyrodą w symbiozie.

Powinniśmy dobrze się zastanowić zanim wpuścimy w teren ciężki sprzęt  i zawłaszczymy go dla naszych celów.

Architekci czy urzędnicy rzadko wychodzą spoza swojego biurka....

Intensywne wypasanie łąk, nadmierna ich eksploatacja, zaorywanie są to główne czynniki 

sprzyjające zamieraniu, ginięciu

jednego z piękniejszych rodzimych storczyków, jakim jest -

storczyca kulista -

roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.

 Znaczna liczba jej stanowisk znajduje się w parkach narodowych.

Nigdy nie skusiłam się na wykopanie tej rośliny z jej naturalnego środowiska, z prostej przyczyny.

Tutaj, na łące - w masie - wygląda najpiękniej. To jest jej miejsce.

Jest niezmiernie rzadka. W Polsce występuje głównie w Tatrach, Pieninach, na Pogórzu ( też na Podkarpaciu ), w okolicach Ojcowa, Słubic oraz w Sudetach tylko na 2 izolowanych stanowiskach w Parku Narodowym Gór Stołowych.

Z drżączką trwałą - trawą wieloletnią.

  

Jestem pewna. że przedstawione na zdjęciach łąki są  unikatowe w skali świata.
W swojej karierze ogrodniczej widziałam wiele pięknych roślin, ale tak bogate łąki to bylinowy ewenement .
Łąki półnaturalne, górskie utrzymują się w wyniku nieznacznej ingerencji człowieka. Położone są niedaleko siedzib ludzkich.

Są bardzo bogate gatunkowo.

Nie można oderwać wzroku od licznych storczyków

To gółki długoostrogowe, 

wykazujące zmienność w barwie kwiatów oraz wielkości i szerokości liści.

 

Często rosną w sąsiedztwie  pełników europejskich i alpejskich.

Pełniki rosną na podłożu wapiennym, jak i granitowym. Są trujące, dlatego

zwierzęta ich nie jedzą. Podlegają ścisłej ochronie. To popularne rośliny ogrodowe. Kwiaty zapylane są przez chrząszcze, błonkówki i muchówki. Pełnik europejski zwany jest różą kłodzka i jest symbolem ziemi kłodzkiej. 

Gdzie indziej spotykamy chabry górskie ( Centaura montana ),

dzwonki skupione- Campanula glomerata,

które również zostały przeniesione ze stanowiska naturalnego do naszych ogrodów, 

 Żółte szelężniki.

  

Nic mnie tak nie cieszy, jak widok bylin w naturze. Mogę odpocząć, odprężyć się i zachwycać bez końca. To ogród w którym niczego nie potrzeba już poprawiać., zmieniać - to ogród, służący regeneracji sił i prawdziwemu relaksowi. 

Zaliczenie kolejnego szczytu to wspaniała sprawa, ale czy nie warto zwolnić, rozejrzeć się - zobaczyć co oferuje nam ginący świat przyrody, nacieszyć się niepowtarzalnymi okolicznościami przyrody?

Czy projektując ogrody powinniśmy pomijać ich przyrodnicze otoczenie ?

Czy warto niszczyć przyrodę, by na jej miejscu powstały sztuczne ogrody  - twory naszej wyobraźni ?